Zowel gem. Enschede als MST zijn verantwoordelijk voor de hoge parkeerkosten
Gesteld kan worden dat beide partijen, zowel de gemeente Enschede als het MST, gezamenlijk doelbewust hebben gekozen voor de locatie centrum gemeente Enschede met parkeergelegenheid in de Van Heekgarage.
Gezamenlijk kwamen ze tot overeenstemming, zijn afspraken gemaakt en zijn er eisen gesteld, zowel wat verdeling van investering, financieringsopties en ruimtelijke inrichtingsaspecten betreft, maar ook wat de parkeerkosten betreft.
Enschede had baat bij een “boost” voor haar centrum en het MST wilde een nieuw ziekenhuis dat door deze constructie en met de lening van de gemeente Enschede mogelijk werd. De raad heeft met de benodigde voorstellen ingestemd.
Allemaal volkomen legitiem, maar met als gevolg dat de rekening nu bij de mensen terecht komt die aangewezen zijn op die van Heekgarage als ze naar het MST moeten. De tarieven zijn veel te hoog. De kortingsregelingen zijn onduidelijk en ontoereikend. En vooral als mensen vaker naar het ziekenhuis moeten, gaan de kosten een probleem vormen. Zelfs zodanig dat de tendens is dat daardoor uitgeweken wordt naar ziekenhuizen in de omgeving.
De gemeente Enschede en het MST doen daarmee niet alleen de bezoekers van het MST tekort, maar schieten zo bovendien in hun eigen voet.
Tijd om niet met de vinger naar elkaar te wijzen, maar gezamenlijk tot een oplossing te komen.
Lies ter Haar
Burgerforum
Losser, 23 juni 2016
Alle informatie is verkregen via de openbare weg. Gebruikte stukken zijn de raamovereenkomst, gemeenteraadstukken Enschede en het memo aan de stadsdeelcommissie Centrum van 8 september 2010, alsmede een artikel van Medical Facs 2009 en de brandbrief van de cliëntenraad d.d. 28 januari 2016.
Cursief gemerkte is geciteerd uit stukken.
Zie onderbouwing hieronder
Parkeerbeleid Enschede in relatie tot nieuwbouw MST
Inleiding
De officiële opening van het MST is achter de rug. Al snel na de verhuizing van het MST naar de nieuwe plek, kwamen ook de eerste geluiden over de hoge parkeertarieven in de Van Heek Garage. En als je naar het ziekenhuis moet ben je genoodzaakt daar te parkeren. De reacties en kritiek is –ondanks dat de gemeente Enschede na evaluatie met het MST aangeeft dat het wel meevalt – overduidelijk. De kosten zijn te hoog, de kortingsregelingen van het MST te onoverzichtelijk en te beperkt.
Omdat de een al snel naar de ander wijst wat de oorzaak van de hoge tarieven, maar ook de afspraken hierover betreft, gingen we zelf op onderzoek uit.
Hoe zit het nu precies in elkaar en hoe is dit ontstaan.
Uit een memo van de gemeente Enschede uit 2010, waarin een kort overzicht werd gegeven van de historie inpassing nieuwbouw MST.
“De redenen om nieuwbouw te plegen zijn er vele, maar één van de belangrijkste is: de onhoudbaarheid om een modern topklinisch ziekenhuis te laten functioneren op twee verouderde locaties. Met name de bijna 1 km lange verbindingsbrug tussen de locaties Ariënsplein en Haaksbergerstraat is een groot risico in de zorgverlening, is erg duur in de exploitatie en kost heel veel personeeluren. Voor wie de route nog nooit heeft gelopen: ga het doen en ervaar zelf wat het is. Maar ook de gebouwen zijn sterk verouderd. In technische zin geldt dat voor grote delen van het Ariënsplein, in functionele zin voor nagenoeg alle bestaande gebouwen van voor 1990.
In een verder verleden zijn vanuit het MST diverse en uiteenlopende visies op de toekomstige huisvesting aan de orde geweest. Nieuwbouw in het centrum of ergens aan de rand van de stad onder andere een variabele die de gemoederen in het verleden intensief heeft bezig gehouden.
Maar uiteindelijk heeft MST in overleg met en met steun van de gemeente gekozen voor de binnenstadslocatie. Waarbij de gemeente de voorwaarde heeft gesteld dat de hoofdingang dan op het centrum gericht moet worden, zodat het actieve ziekenhuisleven directer en intensiever bij de binnenstad wordt betrokken.
(besluitvorming in B&W juni 2002, behandeling in raadscommissie fysiek augustus 2002).”
In de vroegere periode waren er inderdaad verhitte discussies over mogelijke locaties, waarbij ook de voormalige vliegbasis in beeld was. Een plek die als centrumziekenhuis in onze ogen meer geschikt was, omdat ze vanuit de verschillende omliggende gemeenten gemakkelijker te bereiken was, met voldoende parkeermogelijkheid en de potentie van een clustering van gezondheidsinstanties. Het heeft niet zo mogen zijn. Er speelden andere belangen. Zoals hierboven aangeven. Enschede wilde meer “reuring” in het centrum en het ziekenhuis met zijn vele bezoekers werd hiervoor als welkome leverancier gezien.
En zo geschiedde.
Medio 2006 werd een stuurgroep gevormd waarin een lid van de raad van bestuur MST en een lid van het College van B&W, beiden met ambtelijke ondersteuning, die elkaar in een vast regelmaat informeerden over de voortgang.
In de stuurgroep, zo is te lezen in Medical Facs 2009, hebben de leden van de Raad van Bestuur van het MST, de heren Kingma en Hilbers, en namens de gemeente Enschede de wethouders Goudt en Helder overeenstemming bereikt over meerdere aspecten van de nieuwbouw. Belangrijke onderdelen van het akkoord zijn het gebruik van de Van Heekgarage voor de bezoekers van het MST en de lening die de gemeente Enschede verstrekt voor de financiering van de nieuwbouw. (Note: op deze financiering en de relatie met de parkeergarage komen we later in dit document terug.) Door dit gezamenlijk gebruik van de garage was de bouw van een nieuwe garage niet nodig en was dit een slimme en duurzame aanpak, aldus het document.
In dit document wordt ook aangegeven dat het MST op meerdere momenten heeft aangegeven de ambitie te hebben een geheel nieuw ziekenhuis te bouwen aan de Haaksbergerstraat. Plannen die de gemeente Enschede van harte ondersteunde. Allereerst vanwege de betekenis van een nieuw ziekenhuis als topvoorziening voor stad en regio. Maar ook als een bijdrage in de realisering van de ambitie van de gemeenteraad tot vergroting en versterking van het centrum van Enschede (!).
In het voorstel van de gemeenteraad (stuk 14234) waarin instemming wordt gevraagd in te stemmen met onder meer de raamovereenkomst en andere zaken de nieuwbouw van het MST aangaand, is dit ook duidelijk als argument te lezen.
“Door de oriëntatie van de hoofdingang van het nieuwe ziekenhuis op het centrum van Enschede ontstaat er, in combinatie met de herinrichting van de openbare ruimte tussen de van Loenshof en de Koningstraat/Beltstraat een aanzienlijke vergroting van het centrumgebied (de binnenstadsvloer), waardoor de kracht van de Enschedese binnenstad aanzienlijk wordt versterkt.
Het MST is een 24-uurs bedrijf. Dus behoud en uitbreiding levendigheid en beweging in de binnenstad 7 dagen in de week dag en nacht. Door te kiezen voor de oplossing van het medegebruik van de H.J. van Heek parkeergarage voor het bezoekersparkeren van het MST, wordt de bereikbaarheid van deze garage aanzienlijk verbeterd, de bezettingsgraad verhoogd, en de doorstroming op de Haaksbergerstraat bevorderd. En wordt voorkomen dat er een groot overaanbod aan (ongebruikte) parkeerplaatsen wordt gebouwd. Daarmee wordt een belangrijke bijdrage geleverd aan het duurzaamheidbeleid van de gemeente Enschede.”
In de raamovereenkomst van 2009 tussen de gemeente Enschede en het Medisch Spectrum Twente wordt dit parkeerverhaal nader omschreven en vastgelegd.
“Inhoud van de raamovereenkomst:
Medegebruik H.J. van Heek parkeergarage voor alle bezoekers van MST (m.u.v. donderdagavond en zaterdag).
- Om de H.J. van Heek parkeergarage voor bezoekers van het ziekenhuis op een goede manier te kunnen laten functioneren, zijn aanpassingen nodig. Er komt een derde ingang van de garage aan de zuid kant in het verlengde van de Kuipersdijk. Daarnaast wordt een ondergrondse verbinding gemaakt vanuit de garage naar de ontvangsthal van het MST. Deze verbinding wordt voorzien van een roltrottoir (tapis-roulant). Op het plein voor het MST maakt de gemeente een nieuw stijgpunt (in- en uitgang) naar de garage. De kosten voor de aanpassing van de garage (ca. € 23 mln.) zijn voor de gemeente Enschede, maar de aanvullende parkeerinkomsten van deze nieuwe groep gebruikers gaan ook volledig naar de gemeente Enschede
- De gemeente Enschede ontheft MST van haar verplichting om op eigen terrein een passende parkeervoorziening aan te leggen. De belangrijkste overwegingen daarvoor zijn: het verminderen van de verkeersdruk op de Haaksbergerstraat, waardoor de bereikbaarheid van zowel de binnenstad als MST wordt verbeterd en het duurzaam omgaan met reeds beschikbare parkeervoorzieningen. Ook wordt hiermee voorkomen dat op korte afstand van de H.J. van Heek parkeergarage een (concurrerende) grote garage wordt gebouwd.
- Alle bezoekers van de H.J. van Heek parkeergarage zijn gelijk, ongeacht hun bezoekdoel, of combinatiebezoek. Met andere woorden: iedereen is welkom in de H.J. van Heek parkeergarage en betaalt het vigerend tarief. Het MST neemt de volledige maatschappelijke verantwoordelijkheid dat het parkeren van MST bezoekers geen belemmering vormt voor het ziekenhuisbezoek. Onder andere door het verstrekken van uitrijdkaarten, die daartoe bij de gemeente Enschede worden ingekocht.”
Interessant is ook (eveneens uit datzelfde raadsvoorstel) het gedeelte over de geldlening, waarmee de duidelijke relatie geldlening <-> parkeren is gelegd.
“2.2 De geldlening
De gemeente Enschede verstrekt een lening aan MST.
- De gemeente Enschede gaat aan MST een lening verstrekken waarmee een bijdrage wordt geleverd aan de financiering van de nieuwbouw van het ziekenhuis. De hoogte van die lening is substantieel, en afhankelijk van de marktvariabelen op het moment van afsluiten. De hoogte van de lening bedraagt maximaal € 17,5 miljoen. Een deel van de lening, € 6 miljoen, betreft een achtergestelde lening. Deze lening kan door het MST worden beschouwd als aanvulling op hun eigen vermogen. Voor het overige deel zal het MST een in de markt gebruikelijke zekerheid (bijvoorbeeld een hypothecaire zekerheid) ten gunste van de gemeente afgeven. Over de beide leningdelen worden door het MST de gebruikelijke marktconforme risico-opslagen betaald. Deze risicotoeslag zal worden gereserveerd in een nieuw te vormen reserve renteopslag MST, en worden ingezet voor een gezamenlijk (parkeren gerelateerd) doel indien de inzet van de risicoreservering niet nodig is geweest.
- Deze lening kent een rentevrije periode van 5 jaar. De waarde van deze rentevrijstelling komt overeen met de zekere meerwaarde van het parkeren van MST-bezoekers over de periode van 20 jaar.
- Voor de periode over de jaren 20 tot 40 is een procesafspraak gemaakt uitgaande van een rendementsbepaling op integrale exploitatie (i.p.v. de additionele exploitatie) van de H.J. van Heek parkeergarage en op basis van een 50/50 verdeling.
- De berekende zekere meerwaarde in de parkeerexploitatie van MST-bezoekers komt overeen met de waarde die de rentevrijstelling vertegenwoordigd. De inkomsten uit de parkeerexploitatie is echter volgend op de periode van rentevrijstelling. De rentevrijstelling wordt ten laste gebracht van het investeringsproject ‘aanpassingen H.J. van Heekgarage-MST’”