Politiek achter de niendeur

---

Politiek Achter de Niendeur
We schrijven het jaar 2009...........De Losserse politiek had zich zo
vastgedraaid dat ze er zélf niet meer uit kwam.
Waarom heeft de gemeente Losser gekozen voor de centrumregeling ambtelijke
samenwerking met Enschede?
De gemeente Losser werd in het jaar 2009 geconfronteerd met een ernstige
bestuurscrisis, binnen een kort aantal jaren stapten in totaal zes wethouders op,
waarvan de laatste vier in een tijdsbestek van twee maanden in 2009. Daarnaast was
sprake van ernstige financiële problemen.
De Landes Garten Show LAGA (2004) was het begin van veel bestuurlijke en
financiële ellende, maar niet de enige oorzaak. Het Laga-tekort werd in de post Laga
periode niet weggewerkt en er volgden tussentijds meer financiële tegenvallers, onder
meer als gevolg van de verbouwing van het gemeentehuis, verliezen op de sociale
werkvoorziening en de verdeling van de WMO gelden.
De begroting van Losser kwam het jaar 2009 onder preventief financieel toezicht van
de provincie Overijssel. Naar aanleiding van de diepe bestuurlijke en financiële crisis
werd in 2009 een informateur, dhr. Meijer aangesteld en werd een bestuursakkoord
“Stabiel tot de verkiezingen” opgesteld. Uit onderzoek, vastgelegd in 2 notities
“Zelfstandigheid wat is dat?” en “Zelfstandig blijven: Samenwerken moet!” kwam
eind 2009 naar voren dat samenwerking noodzakelijk was om
zelfstandigheid te kunnen garanderen.
In die periode adviseerde Meijer ook om twee wethouders van buiten te benoemen:
oud-gedeputeerde Ria Holsheimer (PvdA) en de gewezen Enschedese wethouder Joop
Hassink (CDA).
In de notitie “Vertrouwen door samenspel” (maart 2010) werd de intentie
uitgesproken om als gemeenteraad en college van burgemeester en wethouders beter
te gaan samenwerken en te werken aan herstel van vertrouwen.
Zo kwam er bestuurlijke rust tot de volgende verkiezingen en ging er geen tijd
verloren om zaken uit te werken. Er zat grote druk op. De haast van Meijer komt
voort uit urgentie. Meijer schrijft in zijn rapportage: ‘De samenhang tussen de
financiële problemen, de bestuurlijke opgave en het onvermogen hierop met
een toereikend antwoord te komen, heeft er naar mijn oordeel toe geleid dat
de stabiliteit en continuïteit van Losser ernstig in gevaar is gekomen. Het
ontbreken van een adequaat antwoord kan op termijn zelfs een bedreiging
zijn voor de zelfstandigheid van de gemeente’.
Bestuurskracht en financiële motieven maakten het voor de gemeente Losser
noodzakelijk om te gaan samenwerken. Een argument voor samenwerking met de
gemeente Enschede was dat daarmee de basisregistraties in handen kwamen van één
organisatie. Een ander belangrijk argument was de snelheid waarmee met Enschede
tot een samenwerkingsverband gekomen kon worden. Bij een eventuele
samenwerking met de gemeenten Dinkelland en Tubbergen, wat eigenlijk de voorkeur

had, was dit nooit zo snel gelukt. Dus de samenwerking met die landelijke gemeenten
werd wel verkend, maar vanuit die kant kwam niet veel beweging en de tijd drong
want onze zelfstandigheid was in gevaar. Daarmee bleef de keuze voor de
samenwerking met Enschede als enige keuze over.
In 2010 is er verder onderzoek gedaan naar samenwerking met Enschede. In het
begin van 2011 hebben Losser (behoudens Burgerforum) en Enschede hun
goedkeuring gegeven aan de ambtelijke samenwerking tussen Losser en Enschede op
de publieksdienstverlening en bedrijfsvoering. Per 1 maart 2011 gingen volgende
taken naar Enschede over: de publieksbalie, facilitaire zaken, ICT, bestuurszaken,
juridische zaken, bestuurssecretariaat, communicatie, financiën en personeel &
organisatie.
Het beleid werd en wordt echter bepaald in Losser. “Losser bepaalt wat en Enschede
hoe”.
Het bezwaar van Burgerforum tegen deze samenwerking met Enschede was de vorm
waarvoor werd gekozen, namelijk de zogeheten Centrumregeling, waar
uitvoeringstaken (DVO’s) weggezet werden naar Enschede, maar waar we ook niet zo
meer uit konden. Immers een deel personeel kwam ook in dienst van Enschede en
aan uittreden zit een fors prijskaartje.
Kijk ook naar de Tijdlijn Samenwerking -> samenvoeging Enschede dat een helder
beeld geeft over die periode.
6.10.2009 Bestuurscrisis (2 wethouders stappen op – er zijn geen

wethouders over!)

→ Gevolg is dat Wim Meijer (PvdA) wordt gevraag om tot een
bestuursakkoord te komen waarmee we de raadsperiode
doorkomen

29.10.2009 – Bestuursakkoord “Stabiel tot de verkiezingen”

→ Daarin staat: “Uitbesteding van taken: Deze raadsperiode
besluitvorming over bedrijfsvoering, in relatie met zelfstandigheid”.
Note: 2 nieuwe wethouders van buiten nemen waar; Joop Hassink
en Ria Holsheimer (3.11.2009)
Dec. 2009 Notitie: “Zelfstandigheid wat is dat?”
12.1.2010 Informele raadsbijeenkomst in steenfabriek De Werklust.
Wethouder Holsheimer en Hassink presenteren mogelijkheden
samenwerking in voorbereiding op het raadsvoorstel “Wat gaat
Losser doen om haar zelfstandigheid te borgen?”
→Benadrukt wordt dat er nog niets definitiefs is geregeld en dat de
raad in het hele proces zal worden meegenomen.

26.1.2010 Voorstel in commissie

Voorstel:

1) samenwerking aan te gaan met de gemeente Dinkelland en
Tubbergen op strategische beleidsterreinen
2) Het college te steunen bij het borgen van de bedrijfsvoering
door contractafspraken over een aanzienlijk uitvoeringspakket,
welke geen politieke sturing vergen, te willen aangaan met de
gemeente Enschede.
Onder aanleiding: “Met het vaststellen van het rapport ‘Stabiel tot
de verkiezingen’ heeft u besloten dat er een visie ontwikkeld moest
worden om antwoord te geven op de vraag wat Losser moet doen
om zelfstandig te kunnen blijven. Tevens vereist de financiële
situatie dat er snel en doortastend wordt besloten en gehandeld.”
→ Kanttekening door BF dat we die weg willen gaan en dat we daar
ons in kunnen vinden, mits dat straks gezamenlijk met ons
gebeurt!
9.2.2010 Voorstel in raad

→ Reactie BF: ”Voorstander voor samenwerking, vooral als het gaat
om puur uitvoeren van landelijke wetgeving, maar wel zelf vinger
aan de pols willen houden en eigen beleid kunnen blijven bepalen.
.....Samenwerking met Tubbergen en Dinkelland ligt voor de hand
......Voor samenwerking met Enschede huiverig. Samenwerking
prima, maar wel op contractbasis en onder stringente voorwaarden
wat BF betreft. Als het niet uitpakt voor Losser zoals we hebben
verwacht moeten we ook tijdig kunnen bijsturen. Het voorstel zien
we als het in gang zetten van.... Een eerste stap op weg naar
samenwerking, niets meer en niets minder. We willen bij de verdere
uitwerking nauw betrokken blijven.”

3.3.2010 VERKIEZINGEN
23.3.2010 Presentatie over samenwerking
13.4.2010 Gezamenlijke verklaring (dus geen bestuursakkoord)`Vertrouwen
door samenspel’ in raad vastgesteld. De notitie borduurt voort op
notitie “Stabiel tot de verkiezingen”. Dit als gezamenlijk
vertrekpunt voor de nieuwe raadsperiode en als opmaat naar de
vorming van een nieuw college van burgemeester en wethouders.

20.4.2010 Aanbieding college-akkoord 2010-2014
11.5.2010 College-akkoord in raad.

Hierin staat over de samenwerking: “....dat wij stevig inzetten op
samenwerking met de gemeenten Dinkelland en Tubbergen, daar
waar het gaat om strategische beleidsvelden die rechtstreeks de
autonome beleidsruimte van de gemeente raken...... Met betrekking
tot de ondersteunende taken geven wij verdere uitwerking aan het
besluit van de gemeenteraad om deze taken door middel van een
contract onder te brengen bij de gemeente Enschede...”
14.10.2010 Overleg fractievoorzitters Dinkelland, Tubbergen en Losser

Reactie: “Men had inderdaad de indruk dat er van de colleges uit
weinig behoefte was aan onderling contact. De contacten die er
waren leken meer een beleefdheidsuitwisseling en gaven niet de
indruk dat men ‘in’ was voor een verregaande samenwerking.”
➔ Gevraagd vanuit Losser om toch de deur voor samenwerking
op een kier te laten staan.

24.10.2010 Brief van BF aan college over samenwerking met Enschede. Vragen

naar aanleiding van de begroting 2011 pag. 73 waaruit het
definitieve karakter van de samenwerking blijkt en het overgaan
van personeel per 1.1.2011 naar Enschede (gewijzigd in 1 maart
2011)

26.10.2010 Raadsinformatie: Voorgenomen besluit samenvoeging
Publiekdienstverlening en bedrijfsvoering Losser en Enschede.
“Een en ander vloeit voort uit het in maart 2010 genomen besluit
van de colleges van B&W van Losser en Enschede om, op basis van
goed “noaberschap” en vertrouwen te bezien of
Publiekdienstverlening en Bedrijfsvoering van Losser door Enschede
kan worden uitgevoerd....... De inspanningen die worden gedaan
onderstrepen het belang om tot een duurzame
samenwerkingsrelatie te komen...... Dat betekent dat de
samenwerking in de voorstellen toekomstvast wordt ingericht en
in de gekozen vormgeving ook voor de volgende taakbewegingen
goed bruikbaar is.......... Naar verwachting kan een bezuiniging van €
600.000 gerealiseerd worden. ......
Note: De Intentieverklaring gericht op samenvoeging
bedrijfsvoering gemeenten Losser en Enschede is van maart 2010.
9.11.2010 Raadsvergadering -> BF opmerkingen gemaakt over slechte
informatievoorziening. Waarom uit de begroting moeten lezen dat
het om het overgaan van afdelingen gaat? Gewezen op
onomkeerbaarheid, stap te ver en geen weg meer terug.
10.11.2010 Raadsinformatiebrief in reactie op opmerkingen BF over slechte

informatievoorziening.

23.11.2010 Vragen gesteld in commissievergadering. Antwoorden niet

bevredigend. Afspraak met weth. Hassink.

6.12.2011 Inloopavond over de samenvoeging met Enschede in “De

Vereeniging in de Lutte”. Slechte opkomst!

9.12.2010 Brief van BF, PvdA en CDA -> vraag om inzage in de

dienstverleningsovereenkomsten en contracten samenwerking
Enschede.

14.12.2010 Raadsinformatie: Samenvoeging publiekdienstverlening en
Bedrijfsvoering gemeente Losser. Effectuering van de

samenvoeging.... per 1 maart 2011. OR heeft een voorwaardelijk
advies afgegeven.

20.12.2010
(24.12
binnen)

Reactie van College – Dienstverleningsovereenkomsten zijn er nog
niet. Na afronding zullen deze beschikbaar zijn als
achtergrondinformatie.
Raad nu aan zet om toestemming te geven voor aangaan
centrumregeling. Alle belangrijke zaken die voor de raad van
belang zijn bij zijn afwegingen zullen in het raadsvoorstel worden
opgenomen.

20.12.2010 Inloopavond samenvoeging Enschede bij café Heijdemann. Slecht

bezocht.

30.12.2010 Via griffie OR advies opgevraagd.
8.1.2011 Informatie gekregen: raadsinfo 14.12.10 was niet correct. OR gaf
negatief advies. Op 16.12.10 in tweede instantie een negatief
advies mits aan bepaalde voorwaarden voldaan worden
(voorwaardelijk advies).

Begin jan.
2011

Duidelijke info ontbreekt nog steeds. Stukken gegoogeld via site
Enschede.

11.1.2011 Fractievoorzitters gevraagd om een extra overleg (2 per fractie).
18.1.2011 Overleg met afvaardiging fracties. Er blijken 2 versies van de
centrumovereenkomst in omloop te zijn. Griffie hier op gewezen en
gevraagd om concept dienstverleningshandvest.

20.1.2011 Reactie dat er inderdaad 2 versies in omloop zijn, maar dat er
inhoudelijk geen verschil is. Dienstverleningshandvest komt pas in
de eerste volle week van februari ter inzage voor de raad.

25.1.2011 In commissie voorstel centrumregeling.

➔ Reactie BF: Waarom heeft college in raadsinfo van 14
december niet gemeld dat OR in eerste instantie een negatief
advies heeft gegeven en later een voorwaardelijk.
Dienstverleningshandvest ontbreekt nog. Mandaatregeling
idem dito. Waarom staat in aanleiding en overwegingen niet
meer dat deze samenwerking voort komt uit noodzakelijke
bezuinigingen? Kosten uittreding niet duidelijk en niet sprake
van gelijkwaardigheid.
Alles wat Losser moet leveren ligt vast, maar andersom niet.
Er wordt voordeel “verwacht” maar niets is afgezekerd.
2.2.2011 Via griffie gevraagd naar mandaatregeling en nogmaals om

dienstverleningshandvest. Verder hoe het zit met de betaling van €
5,4 miljoen euro voor het dienstenpakket Enschede, omdat er
sprake is van peildatum 2010.

15.2.2011 In raad – Centrumregeling met Enschede

➔ BF motie ingediend (Raad moet actief en met vaste
regelmaat geïnformeerd worden over 1) de voortgang van
het samenvoegingstraject in relatie tot de taakstelling zoals
opgenomen in de begroting en 2) Het takenpakket en de
toekomstige wijzigingen die van invloed zijn op de staande
organisatie).
Motie werd niet gesteund.
➔ BF als enige tégen het aangaan van de
Centrumregeling gestemd. Gewezen op onomkeerbare,
geven als raad alles uit handen, geen weg terug, maar
ook veel te vaag, te veel open einden, nergens de ware
reden voor deze samenvoeging meer te lezen (nl. dat
er een forse bezuiniging uit moet komen), Enschede
heeft zich goed ingedekt en Losser loopt de risico’s, de
meeste stukken moeten nog worden uitgewerkt zoals

de mandaatregeling en dienstverlenings-
overeenkomsten. In uiterste poging gevraagd om

voorstel in te trekken en beter uit te werken en te
borgen. Door niemand gesteund.

1.3.2011 Personeel in dienst van de gemeente Enschede. Nieuwe

arbeidscontracten

NOTE! Na deze periode is ook nog gekeken of de afdeling Werk Inkomen
Zorg (WIZ) ook als DVO naar Enschede weggezet kon worden,
maar dit is na onderzoek NIET doorgegaan.
Bronnen: eigen archief / Binnenlands Bestuur / openbare bronnen
Lies ter Haar
Losser, 19 november 2024