Gemeentefinanciën in de achtbaan
Heel vaak word mij gevraagd hoe het in godsnaam mogelijk is dat de gemeente de ene maand kan melden dat het financieel veel beter gaat en niet veel later al weer tegenvallers aankondigt.
En dat is ook heel slecht te verkopen. Nu ik wat langer in de politiek meeloop, weet ik dat het meest lastige van het stabiel maken van de gemeentefinanciën in handen ligt van het Rijk. Al is de gemeente uiteraard ook zelf verantwoordelijk voor hoe ze met de gelden omgaat.
Gemeenten ontvangen geld van de Rijksoverheid uit het gemeentefonds. Hiermee betalen zij een deel van hun uitgaven. Gemeentelijke belastingen en andere inkomsten zorgen voor aanvulling hierop. De Rijksoverheid informeert de gemeenten via circulaires in mei, september en december over de omvang en de verdeling van de gelden. Over de systematiek van die verdeling zal ik jullie niet vermoeien, maar het komt er op neer dat je er nooit zeker van bent hoe het financiële plaatje er in de volgende circulaire weer uitziet. De ene keer valt het mee en de andere keer tegen. En vaak gaat het om heel veel geld. Het is als een achtbaan waar je met de ogen dicht in zit en niet ziet aankomen of je nu omhoog of omlaag dendert.
De wethouders van financiën van een groot aantal gemeenten hebben het kabinet hierover een brandbrief geschreven. De inkomsten voor dit jaar en volgend jaar dreigen weer fors negatief uit te vallen. De gemeenten krijgen vooral te maken met opeenstapeling van kortingen op de WMO, jeugdzorg, participatiewet en onderwijshuisvesting. En daarbij komt ook nog dat een deel van deze kortingen nauwelijks of slecht is onderbouwd door onder andere onjuistheden in de verdeelmodellen. Met name de onverwachte tussentijdse bijstellingen van het geld dat gemeenten van het Rijk ontvangen leiden tot veel onvoorspelbaarheid en instabiliteit aan de inkomstenkant van de gemeente. Die grote schommelingen zorgen er voor dat er soms op korte termijn bijgesteld moet worden en omdat dit dan ook nog vaak achter elkaar gebeurt, is er nauwelijks tijd om dit goed op te vangen. Dat leidt vaak tot ad hoc oplossingen, wat uiteraard niet in het belang is van een goed stabiel financieel beleid. Het zorgt ook voor veel onbegrip bij burgers die dit achtbaangedrag logischerwijs niet begrijpen.De wethouders financiën geven richting Kabinet aan dat de grenzen zijn bereikt en dat hier verandering in moet komen. Ze vragen om meer stabiliteit en voorspelbaarheid van de budgetten. Of het kabinet, respectievelijk de verantwoordelijke bewindspersonen, deze noodkreet ook als zodanig oppakt is nog de vraag. We zullen het zien.
Lies ter Haar, Burgerforum
Reageer
Door op Verzenden te klikken gaat u akkoord met onze Privacyverklaring (AVG)