De waarheid

  • 23/01/2023
  • Lies ter Haar

Waarheid in de politiek

Ik ben nu bijna een jaar fractievoorzitter van Burgerforum en ben ruim 2 jaar actief voor Burgerforum. Zeker nu ik fractievoorzitter ben, denk ik regelmatig na over het begrip waarheid aangezien het begrip waarheid een enorm grote rol speelt in de politiek. Het speelt ook een belangrijke rol in hoe ik politiek wil bedrijven.

Je kunt je afvragen wat we verstaan onder het begrip waarheid en of daar overeenstemming over bestaat. Zolang de mensheid bestaat wordt er al nagedacht over “wat is waarheid” Wat waarheid is komt terug in de bijbel, bij grote filosofen (zoals Descartes, Kant en Nietschze) en ook nu is er nog geen overeenstemming over wat waarheid is. Sterker nog, het begrip waarheid lijkt wel aan inflatie onderhevig te zijn. Tegenwoordig lijkt iedereen te beschikken over een “eigen waarheid”, zie begrippen als “post truth”
Om met elkaar in debat te kunnen gaan is het wel prettig om uit te gaan van dezelfde feiten; deze vorm van waarheid wordt ook wel overeenstemming met de werkelijkheid genoemd.

In de politiek bestaat ook nog een andere vorm van waarheid; namelijk waarheid waarbij er overeenstemming bestaat over waarden en normen. In de politiek draait het om ideologie; zo heb je het socialisme, liberalisme, de christendemocraten en tegenwoordig zou je ook het populisme, ecologisme, neoliberalisme en neonationalisme als politieke ideologie kunnen bestempelen. We kunnen dus zeggen dat er in de politiek altijd sprake is van verschillende waarheden. Een waarheid gebaseerd op feiten en een waarheid gebaseerd op een politieke overtuiging.

Decennia lang konden deze twee waarheden zonder al teveel gedoe naast elkaar bestaan in de politiek. Tegenwoordig worden deze waarheden niet meer gerespecteerd in het debat. In veel politieke debatten, ook lokaal, wordt informatie toegevoegd die niet te herleiden is tot de waarheid voortkomend uit de feiten en overtuiging. Ook dit is al zo oud als de mensheid maar wanneer de politieke partijen ook allemaal hun eigen waarheid gaan verkondigen ontstaat er een probleem. Het probleem dat de waarheid devalueert waardoor
 de inwoner haar vertrouwen verliest in de politiek. Wie moet je immers nog geloven?

De politiek zou dus voorzichtig moeten zijn, voorzichtig moeten zijn met het zo aanpassen van de feiten dat ze in het verhaal van de politicus passen. Dus laten we stoppen met het gebruiken van strategieën die de waarheid geweld aan doen. Laten we leren van een oude Griekse filosoof Isocrates die zei: “het proces van beraadslaging en oordeelsvorming is geen giswerk maar berust op inzicht en wijsheid. Twijfelen, wikken en wegen horen daarbij, dat maakt het juist mogelijk om een verstandige beslissing te nemen. Of, en daarmee zou ik willen eindigen, de waarheid ligt in het midden!

 
Share our website